Sıkça Sorulan Sorular
Elektrikli çitler hangi hayvanların kontrolünde kullanılabilir?
Elektrikli çitler inek, sığır, koyun, keçi, tavuk, deve kuşu, hindi, tavşan gibi çiflik hayvanlarının yanı sıra ayı, domuz, porsuk gibi vahşi hayvanların kontrolünde kullanılmaktadır. Kontrolü sağlanacak hayvanlar için elektrikli çit sisteminde ayarlamalar yapılmalıdır. Mesala, inekler ve sığırlar için bir sıra çit teli kullanılması yeterli iken keçi ve koyun gibi sık va kalın tüylü hayvanlar için 3-4 tel sırası kullanmak gerekebilecektir. Yine kümes hayvanları için ağ şeklinde yapıların kullanılması gerekir. Aynı zamanda çit tellerinde bulundurulması gerekli voltaj seviyeside kontrolü sağlanacak hayvan gurubuna göre ayarlanmalıdır. Aksi taktirde çit tellerindeki voltaj seviyesinin düşük olması hayvanların kontrolü için gerekli yeterli caydırıcılığı sağlamayacağı gibi voltaj seviyesinin yüksek olması ile sistemin verimsiz ve canlılar için tedirgin edici olmasına sebep olabilir.
Elektrikli çitlerdeki yüksek voltaja insan maruz kalırsa ne olur?
Elektrikli çit sistemleri dünyada güvenlik ve hayvancılık sektöründe yaygın olarak tercih edilen sistemlerdir. Tabiki elektrikli çitlerin genel kabul görmesinde etkinlik ve güvenlik önemli rol oynamaktadır. Her Elektrikli cihazda olduğu gibi elektrikli çit cihazlarının da güvenli yapılışlarda olması için standartlar konulmuştur. Ayrıca mevcut standartlar sürekli olarak gözden geçirilmekte ve daha güvenli sistemler oluşturulmaya çalışılmaktadır. Ülkemizde de elektrikli çit sistemlerinin yapılışları ile ilgili kriterler TS EN 60335-2-76 standartı altında toplanmıştır. Buna uygun olarak yapılan cihazlar ve sistemler sağlık açısından tehdit oluşturmaz. Ancak, çitlerin kuruluş amacı belli bir alanda kontrol oluşturmaktır. Elektrikli çitler de bu kontrolü çitlere verdikleri yüksek voltajlı elektrik darbeleriyle sağlar. Elektrili çit sistemleri kuruldukları alanlarda elektrikli çitlerin insanlar tarafından farkedilmesi için standartların uygun gördüğü uyarı tabelaları belli aralıklarla çit tellerine asılması gerekmektedir. Yinede insanların elektrikli çit tellerine bilinçli veya bilinçsiz temas etmesi durumunda uyarı niteliğinde şok darbesine maruz kalınacaktır. Elektrikli çitlerden alınan bu uyarı sadece acı veren bir şok etkisidir. Elektrik şokundan dolayı yanma veya yaralanma meydana gelmez.
Güç üretecini işyerimin güvenliğinde kullanabilirmiyim?
Hırsızlık ve gasp vakalarının son dönemlerde artış göstermesi halkımızı farklı arayışlara yöneltmektedir. Hırsızları engellemek için her yolu deneyen vatandaş, işyerlerinin kapılarına direk 220 Volt elektrik vermektedir. Ancak bu durum ölümcül tehlike arz etmektedir. Çünkü kapılara verilen elektrik kesikli değil süreklidir. Bu durumda kapıya bağlanan elektriğe temas eden kişinin şok etkisinden kurtulması için fırsat tanınmamaktadır. Elektrikli çitler ise şok etkisinden sonra en az 1 saniye süresince temas eden canlıya fırsat vermektedir. Elektrikli çit sistemleri askeri alanlar, hapishaneler, konsolosluklar gibi yüksek güvenlik istenen alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu alanlardaki elektrikli çit yapılışları ile hayvanlar için kullanılan çit yapılışları arasında fazla bir fark yoktur. Ancak belirtilen alanlar halkın sürekli bulunduğu alanlar olması nedeniyle insanların çit telleri ile temasını engellemeye yönelik tedbirler alınmalıdır. Mesela, elektrili çit tellerinin bulunduğu noktanın 1-2 metre önünde güvenlik alanı oluşturulması gerekmektedir. Bu gibi elektrikli çit sistemlerinin halka açık alanlarda güvenlik amacıyla kullanılmasına yönelik olarak alınması gerekli önlemler detaylı bir şekilde TS EN 60335-2-76 standartından öğrenilebilir.
Elektrikli çitleri mevcut çit sistemim ile birlikte kullanabilirmiyim?
Elektrikli çitler mevcut sistemlerle birlikte kullanılabilmektedir. Yapılacak az bir yatırım ile mevcut sisteminiz aşılmaz bir engel haline gelebilir. Bu konudaki uygulamalar daha çok kestane, kiraz gibi meyve bahçelerinde ve bağlarda görülmektedir. Daha önce bahçesinin etrafını sabit çit telleri ile çeviren çiftçiler bahçelerini domuz gibi hayvanlardan yine de koruyamamaktadır. Çünkü domuzlar aç kaldıkları takdirde çitlere inanılması güç zararlar vererek çit tellerini aşabilmektedir. Böyle bir durumda mevcut çit telinin dışına bakan kısmına bağımsız olarak çekilecek bir sıra elektrikli çit teli ile bahçeniz yabani hayvanların talanından korunabilir.
Neden çit tellerinin sonudaki voltaj seviyesi güç üretecinin çıkışlarından daha fazla olmaktadır?
Güç üretecinin çit tellerine verdiği voltaj darbesi çitlerin yüklenmesiyle çitin sonuna kadar gider ve tekrar geriye doğru iler. Bu ilerlemenin üreteçten gelen ikinci bir voltaj darbesiyle karşılamasıyla voltaj pikleri meydana gelir. Bu durum enerjilendircinin kapasitesi çit tellerinde ihtiyaç duyulandan fazla olduğunda ortaya çıkar.
Elektrikli çit sitemini kurduktan sonra radyo ve TV de bozulmalar meydana gelmeye başladı. Bunun durumun elektrikli çitler ile bir ilgisi olabilir mi?
Cep telefonunuz çalmadan önce hapörlörlerde bir cızırtı meydana getirdiğini belki gözlemlemişinizdir. Bunun nedeni cep telefonlarının aktif hale geçerken yaydıkları yüksek frekanslı sinyallerdir. Aynı bunun gibi güç ürteçleride cihazlardaki sinyalleri bozabilecek elektromanyetik dalgalar yaymaktadır. Ancak standartlar bu bozulmaların en az seviyede olmasını sağlayacak düzenlemeler içermektedir. Eğer cihazınız üzerinde mevcut standartlara uygun olarak üretildiği beyan ediliyor ise sorunun sistemin kurulumundaki hatalardan kaynaklandığını söyleyenebilir. Bu bozulmaların önüne geçmek için dikkat etmeniz gereken başlıca maddeler şunlardır: Çit telleri haberleşme kablolarına paralel olacak şekilde çekilmemelidir. Elektrikli çit siteminin topraklaması ile evin topraklaması arasında en az 10m uzaklık bulunmalıdır. Çitlerin topraklaması galvanizli çelik çubuklar kullanılarak en az 1.5 metre derinliğe kadar çubuklar saplanılarak yapılmalıdır. Bu konuda daha detaylı bilgiyi cihazınızın kullanım kılavuzunda bulabilirsiniz.
Elektrikli çitler yangın çıkaracak kıvılcımlar oluşturur mu?
Elektrikli çit enerjilnedirici çit tellerine enerjiyi yüksek voltajda sağlamaktır. Yüksek voltaj taşıyan teller çit enerjilnediricinin diğer ucuna bağlı her hangibir noktaya çok yaklaşırsa tellerden en yakın noktaya doğru ark şeklinde bir boşalma olur. Gerçekleşen bu ark saniyenin binde birinden daha az bir zamanda gerçekleşmektedir. Dolayısı ile bu süre ateş oluşturmaya neden olacak kadar yeterli bir zaman dilimi değildir. Ancak, elektrikli çitler yangın tehlikesini barındıran ormanlık alanlarda kullanılırken çit boyunca oluşabilecek elektrik boşalmalarına ve arklara karşı gerekli önlemler alınmalıdır. Öte yandan elektrikli çit sistemlerinin yakınında petrol ve türevleri gibi çabuk alev alabilecek kimyasallar bulundurulmamalıdır.
Elektrikler kesintilerine karşı elektrikli çit sistemi için önlem alamama gerek var mıdır?
Hayvanlar elektrikli çit sistemine alışma sürecini başarıyla tamamlandıktan sonra hayvanların çit tellerinin uzağında durmayı tercih ettiklerini göreceksiniz. Hatta çit telleri enerjilendirilmeden de alan kontrolünün sağlandığını da gözlemleyebilirsiniz. Bu durum kısa elektrik kesintilerinin ortaya çıktığı alanlarda sistemin ikinci bir kaynaktan beslenmesi gereksinimini ortadan kaldırmaktadır. Çünkü zaten çitlerden uzak kalmayı yeğleyen hayvanın, elektrik kesintisinin farkına varıp çitleri aşması beklenmez. Ancak uzun süren elektrik kesintilerinin ortaya çıktığı yerlerde sistemin kesinti anında devreye girebilecek enerji kaynaklarından da beslenmesi düşünülebilir!
Güç üreteçlerinin üzerindeki joule değeri neyi ifade eder?
Genel olarak elektrili çit enerjilendiricinin çalışma prensibini bilmek joule ifadesini anlamakta yararlı olacaktır. Joule enerji birimidir. Güç üreteçleri 12 volt veya 220 volt besleme kaynağından aldıkları enerjiyi yükselterek 500 Volt veya üzeri bir voltaj değerinde kondansatörlerde depolarlar. Depolanan bu enerji özel tasarlanmış trafo ile 6000 volttun üzerine yükseltilerek çit tellerine verilir. Ancak güç üretecinin kondansatörlerinde depolanan enerjinin tamamı çit tellerine aktarılamaz. Çünkü enerji kayıpları söz konusudur. Bundan dolayı çit tellerine aktarılabilinen enerji miktarı kondasatörlerde depolanan enerji miktarından daha azdır. Pratikte iyi tasarlanmış bir trafo kondansatörlerde depolanan enerjinin % 85 ini çit tellerine aktarabilmektedir.
Üreticiler elektrikli çit enerjilendiricileri sınıflandırırken genel olarak kondansatörlerde depo edilen enerji miktarını ürünlerinin üzerine yazarlar. Halbuki bu durum yanıltıcı olabilmektedir. Çünkü çiti caydırıcı yapan güç üretecinin kondansatörlerinde depo edilen enerji miktarı değil, üretecin çit tellerine aktarabildiği enerji miktarıdır. Bu kapsamda çit enerjilendirici seçerken cihazın 500 ohm yükte trasfer ettiği juole cinsinden enerji miktarına bakarak doğru bir seçim yapabilirsiniz.